Υιοθεσία: Τα παιδιά της καρδιάς


 Στον τόπο μας η υιοθεσία παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα. Οι διαδικασίες μέσω δημόσιου ιδρύματος είναι χρονοβόρες και ψυχοφθόρες. όταν δε, επιλέξει κάποιος την «ελεύθερη αγορά», τα πράγματα περιπλέκονται και η αδιαφάνεια κυριαρχεί. Το αποδεικνύουν οι συγκλονιστικές μαρτυρίες που ακολουθούν. Επιβεβαιώνουν όμως και το πιο σημαντικό: ότι η φωνή της αγάπης είναι δυνατότερη από τη φωνή του αίματος

Στην Ελλάδα γίνονται γύρω στις 600 υιοθεσίες τον χρόνο. Από αυτές -εξαιτίας κυρίως των ασύλληπτων καθυστερήσεων-, ελάχιστες πραγματοποιούνται µέσω των επιφορτισµένων δηµόσιων ιδρυµάτων, τα οποία είναι το Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», το Αναρρωτήριο Πεντέλης (το παλιό ΠΙΚΠΑ), ο «Αγιος Στυλιανός» της Θεσσαλονίκης και ο «Αγιος Ανδρέας» στο Καλαµάκι. Αυτά τα δημόσια ιδρύματα ζήτηµα είναι αν ολοκληρώνουν 50 υιοθεσίες τον χρόνο. Ολη η υπόλοιπη «διακίνηση» γίνεται µέσω των λεγόµενων ελεύθερων ή ιδιωτικών υιοθεσιών, οι οποίες τελούν υπό την αιγίδα του νόµου από το 1996.
Στη θεωρία, ο εν λόγω νόµος επιτρέπει την άµεση συµφωνία µεταξύ βιολογικών και υποψήφιων θετών γονέων, αλλά απογορεύει ρητά το «αθέµιτο όφελος», δηλαδή την αγοραπωλησία. Στην πράξη, έχω απέναντί µου τη 43χρονη Εύα, που δεν µασάει τα λόγια της. Υστερα από εφτά εξωσωµατικές στη διάρκεια ενός γάµου που τελικώς ατύχησε, αποφάσισε πριν από δυόµισι χρόνια να αποταθεί ως γυναίκα µόνη στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα».
Εκτοτε περιµένει. «Εχω βάλει ένα όριο· αν δεν έχω κάποια απάντηση από το «Μητέρα» µέσα στο επόµενο δίµηνο, θα πάω στη λύση της ιδιωτικής υιοθεσίας. Οπως κάνουν όλοι. Μου έτυχε δύο φορές σε αυτά τα δυόµισι χρόνια: µπορούσα να πάρω το παιδί µέσα σε τρεις µέρες...» Πώς γίνεται, δηλαδή; «Σε παίρνει κάποια µέρα τηλέφωνο ένας γιατρός ή ένας δικηγόρος, που ξέρει ότι «ψάχνεσαι» και σου λέει, «έχουµε ένα µωράκι. Θες να 'ρθεις να το πάρεις από την παραλία της Μηχανιώνας, ας πούµε; Φέρε 20 χιλιάρικα, πες τι εξετάσεις θες και το πήρες. Φέρ' τα την Πέµπτη, και την Κυριακή στο σπίτι σου». Εγώ δεν θα µπω σε αυτή τη διαδικασία, γιατί τη θεωρώ απαράδεκτη. Υπάρχει και η νόµιµη διαδικασία της ιδιωτικής υιοθεσίας, µε δικηγόρους που εκπροσωπούν γονείς που για κάποιους λόγους αδυνατούν να µεγαλώσουν το παιδί... Και πας κανονικά στο δικαστήριο». Οχι πως και εκεί δεν υπάρχει ταλαιπωρία. Η 50χρονη Μαργαρίτα, που έχασε το βιολογικό παιδί της στα 17 του από ανίατη ασθένεια, βρήκε µε τα πολλά ένα κοριτσάκι πολύτεκτων τσιγγάνων από την Καβάλα. Πέρασε όµως του λιναριού τα πάθη µέχρι να γίνει το δικαστήριο, που της χάρισε το καινούργιο της παιδί.

ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ



Πριν από τρεις µήνες το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατέθεσε το διαβόητο νοµοσχέδιο, που ξεσήκωσε κάµποσο τηλεοπτικό ντόρο µε τη θέσπιση του συµφώνου ελεύθερης συµβίωσης για τα ετερόφυλα (µόνο) ζευγάρια και τις προτεινόµενες αλλαγές στο καθεστώς γονικής µέριµνας, οι οποίες, πάντως, δεν υπογράφηκαν ποτέ και συνεπώς δεν θα ισχύσουν. Στο περιθώριο αυτών των πιο πιασάρικων ζητηµάτων, το νοµοσχέδιο κόµιζε και κάποιες ρυθµίσεις που αφορούσαν την υιοθεσία, οι οποίες χαιρετίστηκαν µε συνοπτικές διαδικασίες από τα Μέσα ως σηµαντικές. Ηταν όντως; Ο Παναγιώτης Καγκελάρης, επί χρόνια νοµικός σύµβουλος του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα», είναι κατηγορηµατικός: «Αυτοί που συνέταξαν το νοµοσχέδιο δεν ξέρουν ποια είναι τα προβλήµατα της υιοθεσίας. Πιστεύω ότι είναι ένα κατά παραγγελία νοµοσχέδιο για να εξυπηρετήσει ουσιαστικά τις υιοθεσίες εκτός ιδρυµάτων. Διότι προβλέπει µόνο δύο τροποποιήσεις: η µία αφορά τη δικαστική αναπλήρωση της συναίνεσης των φυσικών γονέων, όταν το παιδί έχει ήδη δοθεί σε ανάδοχη οικογένεια και εκ των υστέρων οι βιολογικοί γονείς αρνούνται να συναινέσουν στην ολοκλήρωση της υιοθεσίας. Αυτό, όµως, εν πολλοίς ίσχυε. Απλώς, αυτό που έλεγε η νοµολογία ήρθαν και το καθιέρωσαν µε νόµο. Η δεύτερη τροποποίηση αφορά το δικαίωµα των θετών γονέων να αλλάζουν το όνοµα του παιδιού. Αλλο τίποτα δεν περιέχει».
Αντιθέτως, θα έλεγε κανείς, το νέο νοµοσχέδιο περιέχει κάποιες ρυθµίσεις που επιτείνουν τον χρονοβόρο τραγέλαφο που επισύρει η υιοθεσία µέσω ιδρυµάτων. Μέχρι σήµερα, για παράδειγµα, το Πολυµελές Πρωτοδικείο, που αποφασίζει ούτως ή άλλως για τις υποθέσεις υιοθεσίας, µπορούσε να αφαιρεί τη γονική επιµέλεια από τους φυσικούς γονείς, εφόσον συνέτρεχαν ικανοί λόγοι. Τώρα, «µε την απαίτηση του νέου νόµου να αποφανθεί πρώτα το Μονοµελές Πρωτοδικείο για την αφαίρεση της επιµέλειας και µετά την τελεσιδικία αυτής της απόφασης να πηγαίνει η υπόθεση στο Πολυµελές Πρωτοδικείο για τα περαιτέρω, καθυστερεί ακόµη περισσότερο η τέλεση της υιοθεσίας, µε αποτέλεσµα να παραµένουν τα παιδιά στα ιδρύµατα», εξηγεί ο κ. Καγκελάρης. Κι έχει και άλλες πολλές ενστάσεις ο νοµικός σύµβουλος για το γενικότερο καθεστώς που διέπει τις υιοθεσίες: παιδιά που έχουν εγκαταληφθεί σε ιδρύµατα και ουδείς ενδιαφέρεται γι' αυτά µένουν στα αζήτητα, διότι ο νόµος επιβάλλει την πάση θυσία αναζήτηση των βιολογικών γονέων. Η διαφορά ηλικίας µεταξύ υιοθετούντος και υιοθετούµενου, που έχει ανέβει στα 50 χρόνια, από 45 που ίσχυε ως το 1999. Η καταστρατήγηση της αρχής της µυστικότητας που πρέπει να διέπει την υιοθεσία, µε τις υποχρεωτικές δηµοσιεύσεις στις εφηµερίδες... «Μας αγνόησαν κατά την κατάρτιση του νοµοσχεδίου», καταλήγει ο κ. Καγκελάρης. Επισήµανση που µάλλον δεν πολυξαφνιάζει, σε µια χώρα όπου ο θεσµός του οικογενειακού δικαστηρίου απλώς αγνοείται επίσης.
 Υστερα, υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα: αν τα παιδιά που διακινούνται, λιγότερο ή περισσότερο νοµότυπα, σε παραλίες ή λιγότερο... εξωτικά µέρη είναι βρέφη και υγιή, δεν συµβαίνει το ίδιο µε τα παιδιά που περιµένουν να υιοθετηθούν µέσα σε ένα ίδρυµα. «Οπως έχει καταντήσει, τα παιδιά που καταλήγουν στα ιδρύµατα είναι λίγα και τα περισσότερα από αυτά έχουν προβλήµατα υγείας. Οσα έρχονται µε εντολή εισαγγελέως, τουλάχιστον κατά 70% έχουν κάποιο πρόβληµα -υγείας ή ψυχολογικό. Σε αυτά που έρχονται µε τη συναίνεση των φυσικών γονέων, το ποσοστό είναι λίγο µεγαλύτερο», επισηµαίνει ο κ. Καγκελάρης. Η Μαρία, η µαµά της Αθηνάς που γνωρίσαµε παραπάνω, µου εξοµολογείται πως συµπληρώνοντας την αίτηση «ενδιαφέροντος» κατά την παρθενική συνάντηση µεταξύ υποψήφιων γονιών και υπεύθυνων του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα», «το µόνο που αποκλείσαµε ήταν σύνδροµο Ντάουν και κάποιο βαρύ πρόβληµα υγείας, ένα καρδιολογικό, ας πούµε. Εκεί φοβηθήκαµε». Η νοοτροπία µολαταύτα αλλάζει σιγά σιγά. Ενας γιατρός από µεγάλο νησί του Αιγαίου, µε δύο δικά του βιολογικά παιδιά, υιοθέτησε προ καιρού ένα παιδάκι από το «Μητέρα» µε εκ γενετής αναπηρία.
Υπάρχει βέβαια πάντα και η εγγενής αναπηρία του όλου συστήµατος, που διόλου δεν βοηθάει αυτά τα παιδιά ενός κατώτερου θεού να ορθοποδήσουν. Με δύο µόλις εισαγγελείς ανηλίκων για όλο το Λεκανοπέδιο, οι οποίοι συχνά γράφουν µόνοι τους τη δικογραφία, µπας και προχωρήσουν οι διαδικασίες... Με 200 άτοµα προσωπικό στο Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», όταν οι ανάγκες απαιτούν τουλάχιστον 280, και την κρατική επιδότηση του ιδρύµατος να έχει πέσει από το 1,7 εκατ. ευρώ το 2004, στο 1,2 εκατ. Ευτυχώς που το πατροπαράδοτο φιλότιµο, η ευσυνειδησία και η αυτοθυσία βρεφοπαιδοκόµων και κοινωνικών λειτουργών ζει και βασιλεύει.
Η Μαρία θυµάται την καθοριστική συµβολή µιας τέτοιας υπαλλήλου στη διάρκεια της «νοητικής εγκυµοσύνης» της, όπως λέει αναφερόµενη στο εννιάµηνο που κράτησαν οι δικές της συναντήσεις µε τους υπεύθυνους του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα», προτού πάρουν το οκέι για να προχωρήσουν στην επιλογή παιδιού. «Πετύχαµε µια εξαιρετική κοινωνική λειτουργό. Αν δεν ήταν η συγκεκριµένη μάλιστα µπορεί και να µην είχαµε προχωρήσει. Διότι είναι τραυµατική εµπειρία όλο αυτό το ξεσκόνισµα, όλη αυτή η ψυχανάλυση του εαυτού σου και του περίγυρού σου. Πρέπει να πεις και αλήθειες τις οποίες δεν έχεις οµολογήσει ούτε στον εαυτό σου ούτε στον σύντροφό σου... Κι αν δεν είσαι έτοιµος να το κάνεις, µπορεί και να σταµατήσεις σε αυτή τη φάση. Μας πήγε, όµως, τόσο γλυκά η κοινωνική λειτουργός και µου ενέπνευσε τόση εµπιστοσύνη και ανθρωπιά, που ακόµη και τώρα, όταν ζορίζοµαι κι αναρωτιέµαι αν έχω κάνει το σωστό σε σχέση µε το παιδί, η πρώτη που µου έρχεται στο µυαλό να πάρω είναι η Μίνα».


ΠΗΓΗ:http://remaliaclub.gr