Aρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Aρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας
Aρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας
O αρχαιολογικός χώρος της Eλευσίνας, ένας από τους σημαντικότερους στη χώρα, απέχει μόλις μισή ώρα από το κέντρο της Aθήνας. Παρόλο που δεν περιλαμβάνεται στα δρομολόγια των ταξιδιωτικών γραφείων, αξίζει τον κόπο να τον επισκεφτείτε.
Ιστορικό - περιγραφή

Η ιστορία τόσο της πόλης όσο και της γύρω περιοχής δεν έχει καμία σχέση με την σημερινή εικόνα της Ελευσίνας που έχουμε όλοι στο μυαλό μας. Η περιοχή αυτή που κατοικείται απο τα μεσοελλαδικά χρόνια είναι κυρίως γνωστή για τα ελευσίνια μυστήρια και για τον τραγικό ποιητή Αισχύλο. Κατά την αρχαιότητα μάλιστα, η πόλις της Ελευσίνας θεωρούνταν μία εκ των πέντε ιερών πόλεων αποτελώντας έτσι σημαντικότατο θρησκευτικό κέντρο λατρείας.

Όπως και όλα τα ιερά της Ελλάδας, το ιερό της Ελευσίνας διέθετε μεγάλα στωικά οικοδομήματα, βωμούς για θυσίες, θησαυρούς, περιοχές με τα σπίτια των ιερέων, άφθονα κτίσματα για αποθήκευση ή για διοικητικές υπηρεσίες και φυσικά τον ιερότατο χώρο του Τελεστηρίου που κατά την παράδοση χτίστηκε για πρώτη φορά την μυκηναϊκή εποχή για να κατοικήσει η θεά των σιτηρών, της βλάστησης και της γονιμότητας Δήμητρα. Ακριβώς στο ιερό αυτό «άνθισε» και η λατρεία της θεϊκής δυάδας της Δήμητρας και της κόρης αυτής, της Περσεφόνης, στο όνομα των οποίων τελούνταν τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ακριβώς στο θρησκευτικό χώρο αυτό, όπου κατά την αρχαιότητα η αίγλη, ο σεβασμός και το ηθικό δέος περιέβαλλαν, οφείλεται και σήμερα η ιστορική μνήμη και η φόρτιση που ο περιβάλλον χώρος προσδίδει ή καλύτερα οφείλει να προσδίδει!

Κοντά στο λυκούργειο διατείχισμα, που χώριζε το ιερό απο την πόλη της Ελευσίνας, μέσα στο σημερινό αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται το κτίριο του μικρού αρχαιολογικού μουσείου της Ελευσίνας. Χτισμένο το 1890, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ι. Μούση και έχοντας υποστεί μια μικρή επέκταση το 1892, το Μουσείο Ελευσίνας φιλοξενεί στις 6 αίθουσές του πλούσια σειρά αντικειμένων χρονολογουμένων απο τα μεσοελλαδικά χρόνια (1900-1600 π.Χ.) έως τα πρώιμα χριστιανικά.

Το Μουσείο Ελευσίνας οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και εκεί στεγάζονται, προστατεύονται και αναδεικνύοναι τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής.
(www.idkaramanlis.gr)

Τα σημαντικότερα Μνημεία του Αρχαιολογικού Χώρου της Ελευσίνας είναι:

Η Ιερά Αυλή. Χώρος συγκέντρωσης των πιστών, κατάληξη της Ιεράς οδού, όπου υπήρχε Εσχάρα με βωμούς για θυσίες στις θεές (8ος αιώνας π.Χ. - 2ος αιώνας μ.Χ.) καθώς και ναός της Προπυλαίας Αρτέμιδος του 2ου αιώνα μ.Χ.
Τα Μεγάλα Προπύλαια. Δωρικό Πρόπυλο, αντίγραφο των Μνησικλείων Προπυλαίων της Ακρόπολης των Αθηνών (β' μισό 2ου αιώνα μ.Χ.).
Τα Μικρά Προπύλαια. Εσωτερικό Ιωνικό Πρόπυλο, αφιερωμένο στη θεά, από τον Αππιο Κλαύδιο Πούλχερ (54 π.Χ).
Το Τελεστήριο. Μεγάλη τετράγωνη αίθουσα με έξι εισόδους, δύο σε κάθε πλευρά και οκτώ βαθμίδες για τους μύστες στις τέσσερις πλευρές (σήμερα μόνο τα θεμέλια). Στο κέντρο υπήρχε το ανάκτορο, το άδυτο της Ελευσινιακής λατρείας, όπου έμπαινε μόνο ο Ιεροφάντης για την τέλεση των μυστικών ιερουργιών (5ος αιώνα π.Χ. - 2ος αιώνα μ.Χ.).
Οι Θριαμβικές Αψίδες.
 Αποτελούν ρωμαϊκά αντίγραφα της αψίδας του Αδριανού των Αθηνών. Κτίσθηκαν μετά το 129 μ.Χ.
Το Καλλίχορον Φρέαρ.
 Σύμφωνα με τον Ομηρικό Υμνο, εδώ κάθησε η Δήμητρα, όταν ήρθε στην Ελευσίνα. Εδώ τελούνταν και οι χοροί των γυναικών της Ελευσίνας, που αποτελούσαν μέρος των ιεροτελεστιών προς τιμή της θεάς Δήμητρας (α' μισό 5ου αιώνα π.Χ.).
Το Πλουτώνειο. Ιερός Περίβολος με σπηλιά απ' όπου, σύμφωνα με την παράδοση, είχε φανεί ο Πλούτων, θεός του Αδη. Εδώ γινόταν αναπαράσταση της ετήσιας επιστροφής της Περσεφόνης στη γη (β' μισό 6ου αιώνα π.Χ. - 4ος αιώνας π.Χ.).
Το Μυκηναϊκό Μέγαρο. Ναός σε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου, με δύο κίονες κατά μήκος του κύριου άξονα.

(www.cutlure.gr)
Ημέρες Ελευθέρας Εισόδου
6 Μαρτίου - Μνήμη Μελίνας Μερκούρη
5 Ιουνίου - Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος
18 Απριλίου - Διεθνής Ημέρα Μνημείων
18 Μαΐου - Διεθνής Ημέρα Μουσείων
Tο τελευταίο Σαββατοκύριακο Σεπτεμβρίου κάθε έτους (Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς)
Οι Κυριακές κατά το διάστημα από 1 Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου
Οι επίσημες αργίες του Κράτους
Η πρώτη Κυριακή κάθε μήνα, πλην των μηνών Ιουλίου, Αυγούστου και Σεπτεμβρίου (όταν η πρώτη Κυριακή είναι αργία, ως ημέρα εισόδου καθορίζεται η δεύτερη Κυριακή.)
27 Σεπτεμβριου, Παγκόσμια μέρα τουρισμού
Άτομα που δικαιούνται να αποκτήσουν «Δελτίο ελεύθερης εισόδου» τριετούς διάρκειας µε δικαίωµα ανανέωσης
Πρόσωπα που δικαιούνται μειωμένη είσοδο
Οι συμμετέχοντες σε Διεθνή Συνέδρια μετά από έγκριση του Γενικού Διευθυντού Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Οι συμμετέχοντες στα προγράμματα εκδρομών που διοργανώνει ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας
Οι συνοδοί γονείς στις εκπαιδευτικές επισκέψεις των σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Πρόσωπα που δικαιούνται ελεύθερη είσοδο
Δημοσιογράφοι με την επίδειξη ταυτότητας ΕΣΗΕΑ
Κάτοχοι δελτίου ελεύθερης εισόδου
Κάτοχοι ειδικής ταυτοτητας-μέλους ICOM - ICOMOS
Μέλη εταιρειών και συλλόγων Φίλων Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων σε όλη την Ελλάδα με την επίδειξη της θεωρημένης κάρτας μέλους
Μέλη των Κ.Α.Π.Η με την επίδειξη της Κάρτας Πολιτισμού
Μαθητές μέχρι 19 ετών που συνοδεύονται από εκπαιδευτικούς λειτουργούς Α βάθμιας, Β βάθμιας και Γ βάθμιας εκπαίδευσης (Ομαδικές άδειες που χορηγούνται από το ΥΠ.ΠΟ.)
Μελη του Ελληνικου Κοινοβουλιου
Νέοι μέχρι ηλικίας 19 ετών με την επίδειξη της αστυνομικής ταυτότητας
Ξεναγοί με την επίδειξη ταυτότητας του Υπουργειου Αναπτυξης
Οι επίσημοι φιλοξενούμενοι του Ελληνικού Δημοσίου, μετά από έγκριση του Γενικού Διευθυντού Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Οι συνοδοί τυφλών και ατόμων με κινητικά προβλήματα
Οι υπηρετούντες τη στρατιωτική τους θητεία με την επίδειξη υπηρεσιακής ταυτότητας
Συντηρητές αρχαιοτήτων και έργων τέχνης που έχουν λάβει ειδική άδεια από το ΥΠ.ΠΟ.
Υπάλληλοι του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού (Ο.Π.Ε.Π.), με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Υπάλληλοι του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (Τ.Α.Π.Α.), με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Υπάλληλοι του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.), με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού, με την επίδειξη της υπηρεσιακής τους ταυτότητας
Φοιτητές των Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι. ή ισότιμων σχολών χωρών της Ε.Ε. με την επίδειξη της φοιτητικής τους ταυτότητας





Ιερά Οδός 1 και Γκιόκα, Ελευσίνα, 2105543470.
Εισιτ. € 3, άνω των 65 ετών € 2.
Είσοδος ελεύθερη για νέους έως 19 ετών, φοιτητές & κάθε  Κυριακή για όλους.


Θανατοι,και κακοπιησεις παιδιων αποκαλυπτει εκθεση!





Έρευνα για τους θανάτους 166 παιδιών σε ιδρύματα για παιδιά με νοητική υστέρηση  ξεκινά η βουλγαρικη εισαγγελία, μετά τη διαπίστωση περιστατικών κακοποίησης που καταγράφει έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι δεκάδες παιδιά υποσιτίζονταν, ενώ πολλά παρέμεναν δεμένα για μέρες σε κρεβάτια και αναπηρικές καρέκλες.
Μετά από έρευνες σε 26 ιδρύματα στην βουλγαρια διαπιστώθηκε ότι σε τουλάχιστον οκτώ από αυτά τα παιδιά παρέμεναν δεμένα σε κρεβάτια ή αναπηρικές καρέκλες, ενώ τους έδεναν τα χέρια και τα πόδια.
Μάλιστα, σε ένα άσυλο, στο Μέντβεν, στην περιοχή του Σλίβεν στην ανατολική Βουλγαρία, πέντε παιδιά έμεναν δεμένα για 15 ώρες ημερησίως επί μήνες, από το Δεκέμβριο του 2009 ως το Μάρτιο του 2010. Μάλιστα ένα από τα παιδιά αυτά ήταν δεμένο επί 15 ώρες την ημέρα για ένα διάστημα 95 ημερών.
Αρκετά παιδιά έπεσαν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Εξάλλου, σε τουλάχιστον 90 παιδιά στα κέντρα αυτά διαπιστώθηκε, σύμφωνα με έκθεση, ότι τους χορηγούνταν ισχυρά ηρεμιστικά για να τα ακινητοποιήσουν.
«Διαπιστώσαμε ασύλληπτα πράγματα. Συνολικά 238 άνθρωποι πέθαναν σε 10 χρόνια (σε άσυλα), αλλά η αστυνομία και η εισαγγελία δεν ειδοποιήθηκαν στο 80% των περιπτώσεων και μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει νεκροψίες. Τα τεκμήρια είναι μπερδεμένα ή παραποιημένα» σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου ο γενικός εισαγγελέας Μπόρις Βέλτσεφ.
«Υπάρχουν, όμως, αρκετά στοιχεία που δείχνουν εγκληματική αμέλεια που οδήγησε στους θανάτους» πρόσθεσε.
«Την ώρα που γίνονται οι έρευνες, 103 τρόφιμοι των ασύλων αυτών πάσχουν από υποσιτισμό» δήλωσε η Μαργκαρίτα Ιλίεβα, δικηγόρος της Επιτροπής του Ελσίνκι.
Σύμφωνα με έκθεση μη κυβερνητικής οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 31 θάνατοι οφείλονται στον υποσιτισμό, 84 στην εξάντληση, 13 στην κακή υγιεινή, δύο σε πράξεις βίας και για 15 από αυτούς, δεν έχουν διαπιστωθεί τα αίτια.
Συνολικά, περισσότερα από 7.000 παιδιά , στην πλειοψηφία τους από φτωχές οικογένειες, έχουν εγκαταλειφθεί σε ιδρύματα στη Βουλγαρία.

Τα δικαιώματα των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα!!

Αναδημοσίευση από το πολύ καλό μπλογκ http://opateras.blogspot.com/


Το 2005 η Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις επιπτώσεις του ιδρυματισμού στα παιδιά και τις σύγχρονες αποδεκτές αρχές φροντίδας τους, όσο και την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών του Ανθρώπου, υιοθέτησε την "Σύσταση προς τα κράτη μέλη σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών που ζουν σε ιδρύματα". Σε αυτήν, αναφέρεται ρητά ότι η τοποθέτηση των παιδιών σε ιδρύματα θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση. Ότι θα πρέπει όταν αυτό συμβαίνει τα παιδιά στα ιδρύματα να μεγαλώνουν με αξιοπρέπεια, στις καλύτερες δυνατές συνθήκες, χωρίς να περιθωριοποιούνται και με πρωταρχικό στόχο την επιτυχή κοινωνική τους επανένταξη το συντομότερο δυνατόν. Ειδικότερα, τονίζεται ότι θα πρέπει να δίνεται η απαιτούμενη σημασία στις ειδικές ανάγκες των παιδιών με αναπηρία χωρίς ίχνος διάκρισης. Επίσης, αναφέρεται μεταξύ άλλων ρητά το δικαίωμα των παιδιών στην διατήρηση των οικογενειακών και κοινωνικών δεσμών, το δικαίωμα της υψηλής ποιοτικά ιατρικής φροντίδας προσαρμοσμένης στις ανάγκες και την ευημερία τους και το δικαίωμα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για συνθήκες ανθρώπινης και μη υποτιμητικής μεταχείρισης. Ειδικότερα, το τελευταίο αφορά στην προστασία των παιδιών από σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, ταπεινωτική συμπεριφορά, κακομεταχείριση ή καθημερινή βία. Επιπλέον στην Σύσταση συμπεριλαμβάνονται κατευθυντήριες οδηγίες και προδιαγραφές ποιότητας. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι ο χώρος τοποθέτησης πρέπει να βρίσκεται κοντά στο οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού, η μονάδα φιλοξενίας πρέπει να είναι μικρής κλίμακας, ώστε να παρέχει μία όσο το δυνατόν πιο οικογενειακή ατμόσφαιρα, καθώς και ότι η ψυχοπαιδαγωγική στρατηγική πρέπει να στοχεύει στην ανάπτυξη του παιδιού, διατηρώντας όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επαφή με το δίκτυο της κοινοτικής ζωής εκτός ιδρύματος. 

Παιδιά στα ιδρύματα της χώρας μας:

Στη χώρα μας συνεχίζει να παραμένει ένα εκτεταμένο ιδρυματικό σύστημα που συγκροτείται από μεγάλα δημόσια ιδρύματα και πολλά μικρά ιδιωτικά ιδρύματα φιλανθρωπικών φορέων, διεσπαρμένα σε όλη τη χώρα, τα όποια εποπτεύονται από την κοινωνική πρόνοια του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα στο σύστημα φροντίδας των παιδιών με αναπηρίες συνεχίζει να κυριαρχεί ακραίου βαθμού ιδρυματισμός, σε σημείο που να καταργείται κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας και βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και να παρατηρούνται γενικευμένα φαινόμενα ιδρυματικής παραμέλησης και κακοποίησης.

Η περιγραφή της ιδρυματικής καθημερινής ζωής ενός παιδιού, που ακολουθεί στη συνέχεια και είναι αποτέλεσμα παρατήρησης, αφορά στο 2007 σε ένα από τα ιδρύματα της χώρας μας. Η κατάσταση είναι ενδεικτική της καθημερινής ζωής εκατοντάδων άλλων παιδιών με αναπηρίες που ζουν σε ιδρύματα.

Η καθημερινή ζωή ενός παιδιού στο ίδρυμα:  (ΣΥΓΚΟΝΙΣΤΙΚΟ!!!)

Ο Νίκος είναι 10 ετών. Έχει σύνδρομο Down. Είναι ένα από τα πιο μικρά παιδιά του ιδρύματος. Εισήχθη σε αυτό σε ηλικία δύο ετών.

Παραμένει σε ένα από τα τέσσερα δωμάτια θαλάμου του ισόγειου, στον οποίο βρίσκονται είκοσι πέντε παιδιά. Το δωμάτιό του, που μοιράζεται με άλλα τέσσερα παιδιά, είναι βαμμένο με άσπρο και πορτοκαλί χρώμα. Οι τοίχοι είναι δίχως κανένα διακοσμητικό στοιχείο, άδειοι. Υπάρχει μόνο ένα παράθυρο με προστατευτικά σίδερα. 

Ο Νίκος ξυπνάει στις 7.30 το πρωί. Είναι δεμένος, με μία λωρίδα άσπρου σεντονιού, από το πόδι στο κρεβάτι. Φοράει ένα λερωμένο φαρδύ κοντό μπλε σκούρο ολόσωμο φορμάκι. Στις 8.00 μπαίνουν στο δωμάτιο δύο νοσοκόμες και μία περιθαλπόμενη του ιδρύματος με νοητική καθυστέρηση που τις βοηθάει στις δουλειές. Η μία νοσοκόμα σπρώχνει ένα σιδερένιο καρότσι στο οποίο επάνω είναι τοποθετημένα μπιμπερό και φάρμακα και κάτω μπάμπερς. Η μία κατευθύνεται στον Νίκο με ένα μπιμπερο γάλα. Τον ταΐζει στο κρεβάτι του, δεμένο. Ο Νίκος πίνει γρήγορα, δίχως να παίρνει ανάσα. Κυλάει γάλα από το στόμα στο λαιμό του. Το φορμάκι του λερώνεται. Στη συνέχεια η νοσοκόμα παίρνει από το καρότσι μια πλαστική σύριγγα που βρίσκεται μέσα σε ένα από τα μπουκάλια με σιρόπι. Χρησιμοποιεί την ίδια για την φαρμακοδοσία όλων των παιδιών. Την γεμίζει και πηγαίνει στο Νίκο. Οι κινήσεις προς το παιδί, είναι απότομες. Πιάνει απότομα και με δύναμη τα μάγουλά του και τα πιέζει. Το παιδί ανοίγει το στόμα με έκφραση οδύνης δίχως να αντιδρά. Του αδειάζει το φάρμακο και φεύγει προς ένα άλλο παιδί. Ο Νίκος μένει λερωμένος από το γάλα που έπεσε επάνω του. Ανοίγει το φερμουάρ από το φορμάκι του και προσπαθεί να βγάλει το πάμπερ του. Κατορθώνει να τραβήξει ένα μέρος και το σκίζει σε κομματάκια. Τα βάζει στο στόμα του. Αρχίζει και τα μασάει. Το στόμα του είναι μπουκωμένο. 

Μετά από μισή ώρα, στις 11.30 μπαίνει ένας νοσοκόμος στο δωμάτιο. Βλέπει το παιδί και φωνάζει: "Πάλι τα ίδια, θα μας κλείσεις μέσα". Το σφίγγει από τα μάγουλα για να ανοίξει το στόμα του και να τον καθαρίσει. Ο Νίκος αρχίζει να κλαίει.

Στις 12.30 ανοίγει η πόρτα. Μπαίνει μία νοσοκόμα με το σιδερένιο καρότσι μεταφοράς του φαγητού. Στο επάνω ράφι είναι τοποθετημένη μια μεγάλη κατσαρόλα. Δίπλα, σιδερένια πιάτα σερβιρισμένα με φαγητό, όπως και στο κάτω ράφι. Η νοσοκόμα αρχίζει να δίνει τα φάρμακα στα παιδιά. Σε μία κουταλιά φαγητού βάζει τα φάρμακα και τους τα δίνει. Με το ίδιο κουτάλι για όλα. Στη συνέχεια παίρνει ένα πιάτο και αρχίζει το τάισμα του Νίκου. Το παιδί στέκεται όρθιο. Πιάνει το πιάτο με τα χέρια του. Καταπίνει γρήγορα δίχως διάλειμμα. Έπειτα, με μία βρεγμένη μπλούζα του σκουπίζει το στόμα. Στη συνέχεια πάει σε άλλο παιδί. Ο Νίκος συνεχίζει να την κοιτάει.

Στις 13.00 μπαίνει η άλλη νοσοκόμα με την περιθαλπόμενη που την βοηθά. Η νεαρή κοπέλα που έχει νοητική καθυστέρηση αρχίζει να αλλάζει πάμπερς στα παιδιά. Αφού πρώτα λύνει το Νίκο, του βγάζει το φορμάκι. Το παιδί μένει γυμνό, τον αλλάζει και του φοράει πάλι ένα μπλε σκούρο φορμάκι. Τον δένει στη μέση με ένα μακρύ κομμάτι από ένα σκισμένο σεντόνι, για να μην του πέφτει το πάμπερ. Έπειτα του δένει πάλι το πόδι στο κρεβάτι. Μετά ο Νίκος ξαπλώνει και κοιτά επίμονα το ταβάνι. 

Στις 16.30 μπαίνει η νοσοκόμα στο δωμάτιο. Είναι η ώρα για το απογευματινό άλλαγμα. Ο Νίκος έχει ξανά λερωθεί. Η νοσηλεύτρια δεν δίνει σημασία σε τι κατάσταση βρίσκεται το παιδί. 

Στις 20.20 έρχεται η νοσοκόμα για το βραδινό φαγητό και την φαρμακοδοσία. Ακολουθεί την ίδια διαδικασία όπως το μεσημέρι. Δίνει νερό σε όλα τα παιδιά με το ίδιο μπιμπερό. Τα φώτα του διαδρόμου και του δωματίου δεν σβήνουν. Ο Νίκος και τα άλλα παιδιά παραμένουν κλεισμένα στο δωμάτιο για όλο το βράδυ.

Αυτή είναι η καθημερινή ζωή του Νίκου και πολλών άλλων παιδιών που έχουν την ατυχία να περιθάλπονται στα Ελληνικά ιδρύματα. Δυστυχώς, τα προγράμματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας, τα οποία έδωσαν την ευκαιρία σε εκατοντάδες πρώην έγκλειστους στα ιδρύματα της χώρα μας να ζήσουν σε κοινοτικές δομές, δεν συμπεριέλαβαν τα ιδρύματα για παιδιά (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων).

Το κείμενο και η περιγραφή της καθημερινής ζωής του Νίκου, αποτελούν αποσπάσματα από επιστημονικό άρθρο, ομάδας κοινωνικών λειτουργών, με τίτλο “Παιδιά με αναπηρίες σε ιδρύματα στην Ελλάδα: Το φαινόμενο της παραμέλησης και κακοποίησης από το θεσμό” (Χ. Ασημόπουλος, Μ. Μαργαριτίδου, Α. Μαυρομάτη, Μ. Παρασχάκη, Ι. Ψαρά), το οποίο θα δημοσιευθεί σύντομα στο περιοδικό Κοινωνική Εργασία (Επιθεώρηση Κοινωνικών Επιστημών).

Παιδιά που μεγάλωσαν χωρίς τους γονείς τους

Του Νικου Κιαου

Δεν είναι εύκολο να μιλάει κανείς για τον εαυτό του. Είμαι όμως μια από τις πολλές περιπτώσεις παιδιών που μεγάλωσαν χωρίς τους γονείς τους. Οι γονείς μου πιάστηκαν το 1946. Ήμουν τότε τριών χρονών, στη Νάουσα, κι έμεινα στα χέρια των συγγενών. Από μια μεγάλη οικογένεια, ένα μεγάλο σπίτι, απομείναμε μόνο η γιαγιά από τη μάνα μου, η θεία μου η Κατερίνη και εγώ. Οι υπόλοιποι, σκορπισμένοι εντός και εκτός Ελλάδος. Η μάνα μου πιάστηκε, βασανίστηκε, απέβαλε και μετά στις φυλακές: Κάστορος, Αβέρωφ, Θεμιστοκλέους, Νέες Φυλακές στη Θεσσαλονίκη. Τον πατέρα μου τον πιάνουν, περνάει δίκη, όπου πήγαν να τον κατηγορήσουν για δήθεν συνεργάτη των Βουλγάρων, αθωώνεται, μετά βασανιστήρια, Φολέγανδρος, τρία χρόνια Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης. Τα αδέλφια της μάνας μου: Ο μικρότερος, αντάρτης στον ΕΛΑΣ, μετά στον ΔΣΕ και με την ήττα στην αναγκαστική υπερορία. Ήρθε στην Αθήνα μετά το 1977. Ο άλλος αδελφός στη Βουδαπέστη, πήγε το 1936 να σπουδάσει κτηνίατρος, έμεινε, και ήρθε στην Ελλάδα το 1955. Μια αδελφή στη Θεσσαλονίκη και μια στην Αθήνα, που δεν μπορούσαν να έρθουν στη Νάουσα. Ο παππούς (δάσκαλος κι αυτός όπως και η μάνα μου), αναγκαστικά στη Θεσσαλονίκη --έχει ενδιαφέρον η διαδρομή του: βασιλικός στις αρχές του αιώνα, πήρε μέρος σε όλους τους πολέμους, φρούραρχος Βεροίας στον πόλεμο του ’40, μετά λαϊκός δικαστής στη Νάουσα· τελικά τον εκτοπίσανε, ουσιαστικά, στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και επέστρεψε το 1950.
Ζήσαμε τον Εμφύλιο, στις πιο σκληρές του στιγμές, μέσα στην πόλη: στρατός, χωροφύλακες, αντάρτες, πόλεμος, φωτιές, να καίγονται σπίτια, οι σφαίρες να περνούν πάνω από τα κεφάλια, όλμοι, πολυβόλα, και ξανά φωτιές -- μου ’χει μείνει αυτή η εικόνα, ότι ο πόλεμος είναι φωτιές, να καίγονται δίπλα σου σπίτια. Κι εμείς τα παιδιά, τεσσάρων, πέντε, έξι χρονών, να παίζουμε στο δρόμο με το δυναμίτη, με το μπαρούτι. Αυτά ήταν τα παιχνίδια μας.
Τον χειμώνα του 1949 περνάνε για τελευταία φορά οι αντάρτες, παραλίγο να με πάρουν κι εμένα μαζί τους. Αλλά όπως ήμουν αδύνατος, είχα αδενοπάθεια, φοβήθηκαν μην πεθάνω στο βουνό και δεν με πήραν. Τον ίδιο χειμώνα έρχομαι στην Αθήνα να δω τη μάνα μου, στις Φυλακές Αβέρωφ. Θυμάμαι την αυλή που βλέπαμε μέσα από το διάδρομο, τις άλλες συγκρατούμενες, τις καλόγριες που μερικές μ’ αγκαλιάζανε, τα άλλα παιδιά που πηγαίναν να δουν τις μανάδες τους.
Το 1952, στη Θεσσαλονίκη, γίνεται η αναθεώρηση της δίκης της μάνας μου. Ήταν κι άλλοι Ναουσαίοι συγκατηγορούμενοι, και βγαίνουν όλοι. Άρχισε τότε μια καινούργια ζωή για μένα: μπορούσα, επιτέλους, και φώναζα κι εγώ, όπως οι συμμαθητές, οι φίλοι, οι παρέα μου, «μάμα!» -- έτσι λέγαμε στη Νάουσα τη μάνα.
Το 1953, σε ηλικία δέκα χρονών, πάμε με τη μάνα μου στον Αϊ Στράτη, να δούμε τον πατέρα μου. Μού είπαν: «Αυτός είναι ο πατέρας σου»… Στο σπίτι που είχαμε νοικιάσει για το καλοκαίρι, νέοι άνθρωποι καθώς ήταν (η μάνα μου 39, ο πατέρας μου 41), τι πιο φυσιολογικό, μετά από τόσα χρόνια, να προσπαθούν να απομονωθούν κάπου, να βρεθούν ερωτικά. Κι εγώ φώναζα: -- Θα πάω στη Νάουσα, να πω του παππού ότι η μαμά… Ήταν για μένα ένας ξένος. Ο πατέρας μ’ αγκάλιασε, αισθάνθηκα σιγά σιγά ότι έχω έναν άνθρωπο δικό μου, άρχισε να μου δείχνει τα βράδια τα αστέρια --ήταν φυσικός--, μου ονομάτιζε τους αστερισμούς.
Ήμουν έντεκα χρονών το 1954 όταν με κάλεσαν στην Ασφάλεια. Κι ακούω τον διοικητή Ασφαλείας Ναούσης να λέει: --Φέρτε το φάκελο του μικρού Κιάου. Δεν πολυκαταλάβαινα, αλλά αυτό που ενδιέφερε τον ασφαλίτη ήταν πού έβρισκα χρήματα κι έστελνα στον πατέρα μου στην εξορία. Προφανώς, η μάνα μου, η θεία μου και η γιαγιά μου βάζαν το όνομά μου, για να βλέπει ο πατέρας μου το όνομα του παιδιού του -- κι έτσι είχα φάκελο σε ηλικία δώδεκα χρονών.
Η θεία μου η Μαριγούλα, η φίλη της Έλλης Φαρσακίδη, από τη Θεσσαλονίκη γύρω στο 1953-54 είχε στείλει ένα πατίνι δώρο, πατίνι όμως εκπληκτικό για την εποχή, με ρόδες και ακτίνες. Μέχρι τότε κάναμε με ρουλεμάν, πιο απλά πράγματα και μόνο στο χώμα. Αυτό το πατίνι ήταν ο θρίαμβος όχι μόνο ο δικός μου, αλλά της γειτονιάς ολόκληρης. Έχει μείνει ακόμα στη μνήμη των φίλων και της παρέας!
Ξαναπήγα στον Αϊ-Στράτη το 1955, χωρίς τη μάνα μου. Τότε έζησα μέσα στο στρατόπεδο, με τον πατέρα μου, ο οποίος για λίγους μήνες ήρθε με άδεια στη Νάουσα, αλλά τον ξαναπιάσαν και τον ξαναστείλαν πίσω. Και το 1957 μεταναστεύουμε όλοι στην Αθήνα, γιατί έρχεται ο πατέρας μου με άδεια από τον Αϊ Στράτη και αρχίζει η ζωή ξανά από το μηδέν. Το αστείο είναι ότι το σπίτι που μέναμε, στην οδό Κωλέτη, το επισκέφθηκαν ύστερα από χρόνια τα παιδιά μου, ως μπαρ που λειτουργούσε πια.
Η μάνα μου δούλευε κάνοντας φροντιστήρια, αφού δεν υπήρχε περίπτωση να διοριστεί σαν δασκάλα. Μεταξύ των μαθητών της ήταν ο Ηλίας Νικολακόπουλος, τον προγύμναζε για τις εισαγωγικές του Γυμνασίου, και μπήκε από τους πρώτους στο Βαρβάκειο. Μαθήματα έκανε και ο πατέρας μου, καθώς δεν ήταν δυνατόν να διοριστεί κανένας από όσους «εξυγιάνθηκαν» από το δημόσιο το 1946. Μεταξύ των μαθητών του ήταν και ο Δημήτρης Πλουμπίδης. Αργότερα, ως φοιτητής επί πτυχίω, άρχισα κι εγώ τα φροντιστήρια. Δεν υπήρχε άλλη διέξοδος.
Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε μέχρι την πτώση της δικτατορίας. Μέχρι το 1967 βελτιώνονται βέβαια σιγά σιγά τα πράγματα, αλλά ο αποκλεισμός των κομμουνιστών, των αριστερών συνεχιζόταν. Ουσιαστικά, ο Εμφύλιος τελειώνει μόνο το 1974. Με την πτώση της Χούντας κλείνει ένας κύκλος και για τη δική μου οικογένεια, αφού επισκέφτηκα κι εγώ ως κρατούμενος τη Γυάρο, ενώ είχαν προηγηθεί ο πατέρας μου, η μάνα μου και ο πεθερός μου, ο Παντελής Δημάκος.